Wysoka – wieś (Hochwalde) w gminie Lubiszyn. Pierwotnie niewielka osada (1100 -1300 rok) wspominana w średniowiecznych dokumentach margrabiego brandenburskiego Alberta w 1300 roku z okazji przekazania jej cystersom mironickim. Niezwykle pięknym i starym jest kościół ryglowy o dwuspadowym dachu wybudowany w pierwszej połowie XVIII wieku. Zachowało się wewnątrz świątyni wyposażenie …
Wojcieszyce – wieś (Wormsfelde) w gminie Kłodawa nad Jeziorem Wojcieszyckim (8,6 ha). Zasiedlone w II połowie XIII wieku zapewne przez osadników niemieckich. W czasie najazdu (1272 rok) króla polskiego Przemysła II ukryto tu odnaleziony w 1975 roku skarb 248 monet brandenburskich, pomorskich, meklemburskich i innych. Ciekawy późnoromański, jednonawowy kościół na …
Sosny – wieś (Charlottenhof) w gminie Witnica. Założył ją jako folwark z dworem w roku 1771 posiadacz sąsiedniej wsi (Diedersdorf/Dzieduszyce), Hans Bogislaw von Wobeser. By przypodobać się swej żonie Charlotte nazywał go na jej cześć Charlottenhofem. On też by sprawić radość i uczynić świat piękniejszym prawdopodobnie czyni tu zaczątki parku …
Wawrów – wieś (Lorenzdorf) w gminie Santok. W średniowieczu (950 -1300) wieś nosiła nazwę – „wieś Wawrzyńca”. Po tym okresie należała do rycerskiego rodu Horkerów, co potwierdza dokument z 1319 r. wydany przez księcia pomorskiego Wratysława. W centrum wsi staw przeciwpożarowy. Romański kościół z XIII wieku wybudowany z łamanego granitu …
Warniki – wieś (Warnick) w gminie Kostrzyn. Ozdobą i jedyna atrakcją wsi jest pompownia – obiekt hydrotechniczny. Wybudowano go ponad sto lat temu malowniczo wkomponowując w nadwarciańskie łąki. Jego zadaniem jest podczas wysokich stanów wód przerzucenie pompami nadmiaru wody na powrót w koryto Warty. Pierwotnie były to pompy parowe (zużywały …
Stanowice – wieś (Stennewitz) w gminie Bogdaniec. W średniowieczu (1150 -1300) zasiedlona na prawie niemieckim przez książąt śląskich z dynastii piastowskiej należała do licznych rodów rycerskich, w tym od XV w. do około 1740 roku do rodu Marwitzów. Słowiański okres wsi przetrwał w niemieckim nazewnictwie Wendenfriedhof czyli „Cmentarz Słowian”. Kościół …
Santok – wieś gminna (Zantoch) reprezentuje typ wsi o zabudowie ulicowej, położonej u ujścia Noteci do Warty i istniejącej jako osada od VIII wieku. Jego nazwa wywodzi się od starosłowiańskiego słowa „sątok” oznaczającego spływ dwu rzek. Od X wieku stanowił ważny strategicznie gród broniący nowo zdobyte około 960 roku przez …
Santoczno – wieś (Zanzhausen) w gminie Kłodawa położona nad rynną polodowcową jeziora Mrowinko (22,5 ha) i wypływającą z niego rzeką Santoczną. We wsi kościół szachulcowy, jednonawowy, wyposażony w empory, powstały z przebudowy jednego z magazynów dawnej huty z 1767 roku z dobudowaną w 1819 roku wieżą. Wewnątrz, w jednym z …
Santocko – wieś (Zanzin) w gminie Kłodawa. Teren wsi zasiedlony był już około 800 r. p.n.e., co potwierdza odkryte przez Dietza von Beyera cmentarzysko kultury łużyckiej. W średniowieczu ta słowiańska wieś należała do kasztelanii santockiej, a potem w połowie XIII wieku stała się częścią Nowej Marchii. Pierwsze dokumenty potwierdzające istnienie …
Racław – wieś (Ratzdorf) w gminie Bogdaniec. O zachowanym średniowiecznym kształcie zabudowy XII-wiecznej owalnicy i słowiańskim rodowodzie. Przekazana tytułem zastawu za pożyczkę 145 grzywien przez Ludwika Rzymskiego w 1352 roku mieszczanom gorzowskim. Pierwotna nazwa wywodzi się od imienia Racław, być może pierwszego właściciela wsi. Kościół neogotycki z 1863 roku z …
