Sprawy związane z urządzeniami melioracyjnymi reguluje ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 310, ze zm.).
Brak stałej i systematycznej konserwacji urządzeń melioracyjnych (rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie, drenowania, rurociągi, stacje pomp służące wyłącznie do celów rolniczych, ziemne stawy rybne, groble na obszarach nawadnianych, systemy nawodnień grawitacyjnych, systemy nawodnień ciśnieniowych) przy obfitych opadach deszczu, topnieniu pokrywy śnieżnej jest często powodem lokalnych podtopień gruntów, zalewania domowych piwnic i przydomowych ogródków.
Zgodnie z przedmiotową ustawą wykonywanie urządzeń melioracji wodnych należy do właścicieli gruntów, a ich utrzymywanie należy do zainteresowanych właścicieli gruntów. Właściciele i użytkownicy działek, którzy odnoszą korzyści z urządzeń melioracyjnych, np. rowów są w szczególności obowiązani do wykaszania roślinności ze skarp i dna rowów, wycinki drzew ze skarp i dna rowów (po uzyskaniu wcześniejszej zgody na ich wycięcie od właściwego organu ochrony przyrody). Jeśli obszar, na którym znajduje się urządzenie melioracyjne podlega pod spółkę wodną, wówczas do obowiązków właściciela i użytkownika działki należy płacenie składek do spółki wodnej. Do zadań spółki wodnej należy w szczególności dbanie o utrzymywanie ww. urządzenia. Właściciel nieruchomości nie należący do spółki wodnej, powinien sam dbać o stan urządzeń melioracyjnych na terenie własnej posesji.
O przedmiotowe urządzenia należy dbać, aby nie dochodziło do lokalnych podtopień, jakie często występują np. wczesną wiosną. Problemem jest fakt, że niestety nie wszyscy przestrzegają wskazanych powyżej obowiązków (np. aby rów melioracyjny był sprawny, musi być udrożniony na całej swej długości). Wymaga to współpracy i poczucia odpowiedzialności wszystkich właścicieli przyległych gruntów.
Niszczenie lub uszkadzanie urządzeń melioracyjnych na gruncie rolnym lub leśnym jest wykroczeniem, zgodnie z art. 155 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 821, ze zm.).
